Bài 5: Hệ quả địa lí các chuyển động của Trái Đất

- Việt Nam: khu vực giờ số 7, Anh: khu vực giờ số 0

=> Việt Nam cách Anh: 7 múi giờ.

- Việt Nam có giờ sớm hơn Anh (do Trái Đất chuyển động quay quanh Mặt Trời theo hướng từ tây sang đông).

=> Các trận bóng đá ở Anh bắt đầu vào buổi chiều, Việt Nam đang là buổi tối/đêm.

Chú ý: Để biết Việt Nam đang là mấy giờ, lấy số giờ bắt đầu trận bóng ở Anh + 7 giờ.

Câu tục ngữ liên quan đến hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo mùa.

- Tháng 5 là thời kì mùa hè ở Việt Nam (bán cầu Bắc), lúc này bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời, Mặt Trời di chuyển từ chí tuyến Bắc xuống Xích đạo nên ngày dài hơn đêm.

- Tháng 10 là thời kì mùa đông ở Việt Nam (bán cầu Bắc), lúc này bán cầu Nam ngả về phía Mặt Trời, Mặt Trời di chuyển từ chí tuyến Nam xuống Xích đạo nên có ngày ngắn hơn đêm.

- Câu tục ngữ này chỉ đúng với các quốc gia thuộc Bắc bán cầu vì mùa ở hai bán cầu trái ngược nhau.

Giải thích hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau ở hai bán cầu: do trục Trái Đất nghiêng và không đổi hướng.

- Sau ngày 21 – 3 đến trước ngày 23 – 9, bán cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời nhiều hơn (mùa nóng) => ngày dài, đêm ngắn; bán cầu Nam ngược lại (ngày ngắn, đêm dài).

- Sau ngày 23 – 9 đến trước ngày 21 – 3, bán cầu Nam ngả về phía Mặt Trời nhiều hơn (mùa nóng) => ngày dài, đêm ngắn; bán cầu Bắc ngược lại (ngày ngắn, đêm dài).

- Ngày 21 – 3 và 23 – 9, thời gian ngày = đêm.

- Vùng nhiệt đới: quanh năm có độ dài ngày và đêm bằng nhau.

- Vùng ôn đới: thời gian chênh lệch giữa ngày và đêm lớn.

- Vùng hàn đới: có 6 tháng là ban ngày và 6 tháng là ban đêm.

- Thời gian mùa ở Bán Cầu Bắc là

+ Mùa xuân: từ 21/3 (xuân phân) đến 22/6 (hạ chí).

+ Mùa hạ: từ 22/6 (hạ chí) đến 23/9 (thu phân).

+ Mùa thu: từ 23/9 (thu phân) đến 22/12 (đông chí)

+ Mùa đông: từ 22/12 (đông chí) đến 21/3 (xuân phân)

- Đối với vùng ôn đới có 4 mùa rõ rệt, vùng nhiệt đới có 2 mùa không rõ rệt và cùng hàn đới chỉ có mùa lạnh kéo dài.

- Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời theo quỹ đạo hình elip.

- Hướng chuyển động: từ tây sang đông.

- Khi Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời, trục Trái Đất luôn nghiêng 1 góc 66^o33’ so với mặt phẳng quỹ đạo và không đổi hướng.

- Thời gian hoàn thành 1 vòng chuyển động là 365 ngày 6 giờ (1 năm thiên văn).

- Có sự luân phiên ngày đêm trên Trái Đất do:

+ Trái Đất hình cầu => luôn được Mặt Trời chiếu sáng 1 nửa (nửa được chiếu sáng là ban ngày, nửa không được chiếu sáng là ban đêm).

+ Trái Đất tự quay quanh trục => Khắp mọi nơi trên Trái Đất đều lần lượt có ngày và đêm.

- Nếu Trái Đất chỉ chuyển động quanh Mặt Trời mà không tự quay quanh trục thì mọi nơi trên Trái Đất sẽ có 6 tháng là ban ngày và 6 tháng là ban đêm.

=> Do trục Trái Đất luôn nghiêng 1 góc 66o33’ so với mặt phẳng Xích đạo và không đổi hướng khi chuyển động.

- Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng từ tây sang đông.

- Khi tự quay, trục Trái Đất luôn nghiêng 1 góc 66o33’ so với mặt phẳng quỹ đạo và không đổi hướng.

- Chu kì (thời gian) Trái Đất quay hết một vòng quanh trục là 23 giờ 56 phút 4 giây (24 giờ/một ngày đêm).

- Trái Đất có dạng hình khối cầu và tự quay quanh trục từ tây sang đông, nên ở cùng một thời điểm, người đứng ở các kinh tuyến khác nhau sẽ nhìn thấy Mặt Trời ở các độ cao khác nhau, vì vậy các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác nhau.

- Những nước có cùng giờ với Việt Nam: In-đô-nê-xi-a, Liên bang Nga, Mông Cổ, Trung Quốc, Xin-ga-po.

- Lãnh thổ Mê-hi-cô thuộc 2 khu vực giờ là -6 và -7, Việt Nam múi giờ số 7.

=> Mê-hi-cô cách Việt Nam 13 múi giờ (đối với lãnh thổ thuộc khu vực giờ số -6) và 14 múi giờ (đối với lãnh thổ thuộc khu vực giờ số -7).

- Mê-hi-cô nằm ở phía tây Việt Nam (có giờ muộn hơn) => Việt Nam là 7 giờ sáng ngày 1-1-2022 thì giờ ở Mê-hi-cô là:

+ Phần lãnh thổ thuộc múi giờ -6: (7 + 24) - 13 = 18 giờ (31-12-2021).

+ Phần lãnh thổ thuộc múi giờ -7: (7 + 24) - 14 = 17 giờ (31-12-2021).