Bài 1: Thành phần của nguyên tử

Nguyên tử gồm 3 hạt cơ bản là proton, neutron và electron. Các nhà khoa học đã phát hiện chúng thông qua các thí nghiệm:

- Năm 1897, Thomson thực hiện thí nghiệm phóng điện qua không khí loãng đã phát hiện ra chùm tia phát ra từ cực âm ⇒ Chùm các hạt electron.

- Năm 1918, E. Rutherford và các cộng sự dùng hạt α bắn phá nitrogen đã phát hiện ra hạt proton.

- Năm 1932, J. Chadwick và cộng sự của Rutherford đã phát hiện ra hạt neutron khi bắn phá beryllium bằng các hạt α.

proton, electron

- Kết quả thí nghiệm cho thấy hầu hết các hạt α đều xuyên thẳng => Chứng tỏ nguyên tử có cấu tạo rỗng.

- Một vài hạt α bị bắn theo đường gấp khúc => Chứng tỏ ở tâm nguyên tử chứa một hạt nhân có kích thước rất nhỏ so với kích thước nguyên tử nên khi hạt α bắn vào sẽ bị lệch hướng

- Khi phóng đại 1 nguyên tử vàng lên 1 tỉ lần thì:

   + Đường kính nguyên tử: 30 cm

   + Đường kính hạt nhân: 0,003 cm

- Vậy nguyên tử vàng lớn hơn so với hạt nhân số lần:

đường kính nguyên tử/ đường kính hạt nhân = 30/0,003 = 10000 lần

Một nguyên tử trung hòa về điện có số hạt proton = số hạt electron

=> Nguyên tử nitrogen có 7 hạt proton, 7 hạt neutron, 7 hạt electron

Ta có:

   + m_p = 1,672.10^-27kg

   + m_n = 1,675.10^-27kg

   + m_e = 9,109.10^-31 kg

=> Khối lượng hạt nhân nitrogen = 7 x 1,672.10^-27+ 7 x 1,675.10^-27 = 2,343. 10^-26 kg

      Khối lượng nguyên tử nitrogen = 7 x 1,672.10^-27+ 7 x 1,675.10^-27 +
7 x 9,109.10^-31 = 2,344.10^-26 kg

      Khối lượng vỏ nguyên tử nitrogen = 7 x 9,109.10^-31 = 6,376. 10^-30 kg

a) So sánh khối lượng hạt nhân với khối lượng nguyên tử

b) So sánh khối lượng hạt nhân với khối lượng vỏ nguyên tử

P=E=Z=13

N=A-P=27-13=14

- Thành phần cấu tạo nguyên tử gồm:

   + Hạt nhân (nucleus): ở tâm của nguyên tử, chứa các proton mang điện tích dương và các neutron không mang điện

   + Vỏ nguyên tử: chứa các electron mang điện tích âm, chuyển động rất nhanh xung quanh hạt nhân.