Bài 1: Liên hợp quốc

Bối cảnh lịch sử và quá trình hình thành Liên hợp quốc:
- Bối cảnh lịch sử:

+ Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, các nước chiến thắng nhận thức được tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
+ Trước đó, Hội Quốc Liên, tổ chức tiền thân của Liên hợp quốc, đã thất bại trong việc ngăn chặn Chiến tranh thế giới thứ hai.
- Quá trình hình thành:

+ Hội nghị Yalta (1945): Các nhà lãnh đạo của Liên Xô, Anh và Mỹ đã thống nhất thành lập một tổ chức quốc tế mới để duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
+ Hội nghị San Francisco (1945): 50 quốc gia đã tham dự hội nghị này và thông qua Hiến chương Liên hợp quốc.
+ Ngày 24/10/1945: Liên hợp quốc chính thức thành lập.
Mục tiêu và nguyên tắc hoạt động:
- Mục tiêu:

+ Duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.
+ Phát triển quan hệ hữu nghị giữa các quốc gia.
+ Thúc đẩy hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục và y tế.
- Nguyên tắc hoạt động:

+ Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia.
+ Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của các nước.
+ Không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực.
+ Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình.
+ Tôn trọng các nghĩa vụ quốc tế và luật pháp quốc tế.
Vai trò của Liên hợp quốc:
- Giữ gìn hòa bình và an ninh quốc tế: Liên hợp quốc đã đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết các tranh chấp quốc tế và ngăn chặn chiến tranh.
- Thúc đẩy hợp tác quốc tế: Liên hợp quốc đã hỗ trợ các quốc gia trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục và y tế.
- Bảo vệ nhân quyền: Liên hợp quốc đã thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền trên toàn thế giới.

Bối cảnh lịch sử và quá trình thành lập Liên hợp quốc:
- Bối cảnh lịch sử:
+ Chiến tranh thế giới thứ hai: Gây ra hậu quả tàn khốc về người và tài sản, thúc đẩy các quốc gia tìm kiếm giải pháp để ngăn chặn chiến tranh trong tương lai.
+ Hạn chế của Hội Quốc Liên: Không thể ngăn chặn sự bùng nổ của Chiến tranh thế giới thứ hai, dẫn đến nhu cầu thành lập một tổ chức quốc tế mới có hiệu quả hơn.
- Quá trình thành lập:

+ Tuyên ngôn của Liên hợp quốc: Ký kết vào ngày 1 tháng 1 năm 1942 bởi 26 quốc gia cam kết chống lại phe Trục.
+ Tại hội nghị Tê - Hê - Ran ( I-ran, từ này 28 - 11 đến ngày 1 - 12 - 1943), ba nước Liên Xô, Mỹ, Anh khẳng định quyết tâm thành lập Liên Hợp quốc.
+ Tại hội nghị I-an-ta ( Liên Xô, tháng 2 - 1945) ba nước Liên Xô, Mỹ, Anh đã ra quyết định về việc thành lập Liên Hợp Quốc và đồng ý triệu tập hội nghị để thông qua hiến chương Liên hợp quốc.
+ Hội nghị San Francisco: Diễn ra từ tháng 4 đến tháng 6 năm 1945, với sự tham dự của 50 quốc gia, thông qua Hiến chương Liên hợp quốc.
+ Ngày thành lập: 24 tháng 10 năm 1945, khi Hiến chương Liên hợp quốc có hiệu lực.

Mục tiêu hoạt động:
- Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.

- Phát triển các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc và tiến hành hợp tác quốc tế giữa các nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các dân tộc.
Nguyên tắc hoạt động:

- Bình đẳng chủ quyền giữa các quốc gia: Mọi quốc gia thành viên đều có quyền bình đẳng, không phân biệt lớn nhỏ, mạnh yếu.
- Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị của các quốc gia: Mọi quốc gia thành viên đều có quyền tự quyết định vận mệnh của mình, không bị can thiệp bởi bất kỳ quốc gia nào khác.
- Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình: Các quốc gia thành viên phải giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình, không được sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực.
- Không can thiệp vào nội bộ các quốc gia: Các quốc gia thành viên không được can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác.
- Thực hiện nghĩa vụ quốc tế: Các quốc gia thành viên phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ quốc tế mà họ đã cam kết.
- Hợp tác quốc tế: Các quốc gia thành viên phải hợp tác với nhau để giải quyết các vấn đề chung của toàn nhân loại.

Vai trò của Liên hợp quốc:
(*) Duy trì hòa bình và an ninh quốc tế:

- Liên hợp quốc đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn xung đột, giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình và thực hiện các biện pháp tập thể để chống lại hành vi xâm lược.
- Ví dụ:
+ Hình ảnh 4: Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc (UN Peacekeepers) hoạt động tại các khu vực xung đột.
+ Hình ảnh 5: Các hoạt động ngoại giao và đàm phán của Liên hợp quốc nhằm giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia.
(*) Thúc đẩy hợp tác quốc tế:

- Liên hợp quốc khuyến khích hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục và y tế, đồng thời thúc đẩy tôn trọng các quyền con người và tự do cơ bản cho tất cả mọi người.
- Ví dụ:
+ Hình ảnh 6: Các chương trình hỗ trợ của Liên hợp quốc về xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, môi trường, y tế, giáo dục, v.v.
+ Hình ảnh 7: Các hoạt động bảo vệ và thúc đẩy quyền trẻ em của Liên hợp quốc.
(*) Bảo vệ nhân quyền:

- Liên hợp quốc đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền trên toàn thế giới.
- Ví dụ:
+ Các công ước quốc tế về nhân quyền do Liên hợp quốc khởi xướng và thúc đẩy.
+ Các hoạt động hỗ trợ của Liên hợp quốc nhằm bảo vệ các nhóm yếu thế như phụ nữ, trẻ em, người tị nạn, v.v.
Vai trò mà tôi ấn tượng nhất là vai trò của Liên hợp quốc trong việc thúc đẩy hợp tác quốc tế. Lí do:

Hợp tác quốc tế là chìa khóa để giải quyết các vấn đề chung của toàn nhân loại như biến đổi khí hậu, đại dịch COVID-19, nghèo đói, v.v.

Liên hợp quốc là một diễn đàn quan trọng để các quốc gia cùng nhau thảo luận, hợp tác và tìm kiếm giải pháp cho các vấn đề chung.
Các chương trình hỗ trợ của Liên hợp quốc đã mang lại nhiều lợi ích cho các quốc gia đang phát triển, đặc biệt là trong lĩnh vực xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, y tế, giáo dục, v.v.

5 từ khóa thể hiện nguyên tắc hoạt động của Liên hợp quốc:
1. Bình đẳng chủ quyền: Mọi quốc gia thành viên đều có quyền bình đẳng, không phân biệt lớn nhỏ, mạnh yếu.
2. Tôn trọng toàn vẹn lãnh thổ và độc lập chính trị: Mọi quốc gia thành viên đều có quyền tự quyết định vận mệnh của mình, không bị can thiệp bởi bất kỳ quốc gia nào khác.
3. Giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình: Các quốc gia thành viên phải giải quyết các tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình, không được sử dụng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực.
4. Không can thiệp vào nội bộ các quốc gia: Các quốc gia thành viên không được can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia khác.
5. Thực hiện nghĩa vụ quốc tế: Các quốc gia thành viên phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ quốc tế mà họ đã cam kết.
5 từ khóa thể hiện vai trò của Liên hợp quốc:
1. Duy trì hòa bình và an ninh quốc tế: Ngăn chặn xung đột, giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình, thực hiện các biện pháp tập thể để chống lại hành vi xâm lược.
2. Thúc đẩy hợp tác quốc tế: Khuyến khích hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục và y tế, thúc đẩy tôn trọng các quyền con người và tự do cơ bản cho tất cả mọi người.
3. Bảo vệ nhân quyền: Thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền trên toàn thế giới, hỗ trợ các nhóm yếu thế như phụ nữ, trẻ em, người tị nạn, v.v.
4. Hỗ trợ phát triển: Giúp đỡ các quốc gia đang phát triển trong lĩnh vực xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, y tế, giáo dục, v.v.
5. Nâng cao nhận thức toàn cầu: Nâng cao nhận thức về các vấn đề chung của toàn nhân loại như biến đổi khí hậu, đại dịch COVID-19, v.v.

Một số cơ quan chuyên môn của Liên hợp quốc hoạt động tại Việt Nam:
- Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP):

+ Thành lập: 1966
+ Mục tiêu: Hỗ trợ Việt Nam đạt được các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) thông qua các chương trình hỗ trợ về xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế, môi trường, y tế, giáo dục, v.v.
- Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF):

+ Thành lập: 1946
+ Mục tiêu: Bảo vệ và thúc đẩy quyền trẻ em tại Việt Nam thông qua các chương trình hỗ trợ về giáo dục, y tế, dinh dưỡng, bảo vệ trẻ em khỏi bị bóc lột và bạo hành, v.v.
- Tổ chức Y tế Thế giới (WHO):

+ Thành lập: 1948
+ Mục tiêu: Hỗ trợ Việt Nam nâng cao sức khỏe cho người dân thông qua các chương trình hỗ trợ về phòng chống dịch bệnh, nâng cao chất lượng y tế, y tế dự phòng, v.v.
- Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA):

+ Thành lập: 1969
+ Mục tiêu: Thúc đẩy sức khỏe sinh sản và quyền sinh sản cho tất cả mọi người tại Việt Nam, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em gái.
- Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO):

+ Thành lập: 1945
+ Mục tiêu: Thúc đẩy giáo dục, khoa học và văn hóa tại Việt Nam thông qua các chương trình hỗ trợ về bảo tồn di sản văn hóa, giáo dục STEM, v.v.